30 Ιουνίου 2025

Οι Νεοέλληνες και οι Ρουμ Ορθοντόξ.

Ο ορθόδοξος ιερέας της Μααλούλα σε πρόσφατη του λειτουργία, αναρωτιέμαι έως πότε θα μπορεί να λειτουργεί άραγε;

Γράφει ο Στυλιανός Καβάζης 
 
Οι Ρωμιοί της Ανατολής – Δεσμοί Ιστορίας, Πίστης και Ευθύνης.  
 
Από τα βάθη της Ιστορίας, η ταυτότητα του Νεοέλληνα συνυφαίνεται στενά με εκείνη του Ρωμιού της Ανατολής – του Ορθόδοξου χριστιανού που έζησε και άνθησε στους κόλπους της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας και συνέχισε να υπάρχει ως κοινοτική οντότητα στα χρόνια της Οθωμανικής κυριαρχίας. Η Ρωμιοσύνη, αυτή η πνευματική και πολιτισμική έκφραση του Ελληνισμού της καθ’ ημάς Ανατολής όπως πολύ εύστοχα διατύπωνε ο Κυρ-Φώτης , αποτέλεσε θεμέλιο λίθο του ελληνικού εθνικού αφηγήματος. 
 
Η Εκκλησία, η γλώσσα, τα ήθη και τα έθιμα κράτησαν ζωντανή τη ρωμαίικη ταυτότητα σε περιοχές όπως η Κωνσταντινούπολη, η Καππαδοκία, ο Πόντος, η Ιωνία και η Μικρά Ασία. 
 
Αυτές οι κοινότητες υπήρξαν φορείς πνευματικότητας, γραμμάτων και εμπορικής δραστηριότητας, διατηρώντας στενούς δεσμούς με τον ελλαδικό κορμό, πολύ πριν τη συγκρότηση του ελληνικού κράτους. Ο κοινός λόγος, η κοινή πίστη και η ιστορική μνήμη υπήρξαν οι γέφυρες που ένωναν αυτούς τους πληθυσμούς με τον ελεύθερο ελληνικό χώρο. 
 
Από τη μία πλευρά, η Ελλάδα έχει καθήκον —ιστορικό, ηθικό και εθνικό— να διατηρεί τους δεσμούς με τον ρωμαίικο Ελληνισμό της Ανατολής. Η πολιτισμική και πνευματική παρακαταθήκη των κοινοτήτων αυτών είναι ανεξάντλητη. Η στήριξη προς την Ομογένεια, η ενίσχυση της ελληνορθόδοξης εκπαίδευσης και η διπλωματική προστασία των δικαιωμάτων τους συνιστούν εθνική επένδυση, όχι φιλανθρωπία.
 
Δυστυχώς όμως, από την άλλη πλευρά, το ελληνικό κράτος, ιδιαίτερα σε κρίσιμες ιστορικές στιγμές, αδιαφόρησε ή στην καλύτερη των περιπτώσεων αδράνησε. Δεν αντέδρασε έγκαιρα και δυναμικά όταν η Κωνσταντινούπολη βυθιζόταν στην τρομοκρατία του 1955. Δεν προστάτεψε επαρκώς τους Έλληνες της Ίμβρου και της Τενέδου. Δεν αξιοποίησε συστηματικά τη ρωμαίικη διασπορά ούτε μεριμνά, σήμερα, ουσιαστικά για τη διατήρηση της πολιτισμικής τους ταυτότητας. 
 
Πιο συγκεκριμένα στην περιοχή της μέσης Ανατολής παρόλη την αραβική και μετέπειτα οθωμανική κυριαρχία, οι Ρωμιοί της Συρίας, του Λιβάνου και της Μεσοποταμίας διατήρησαν ζωντανή την ελληνική γλώσσα, το βυζαντινό ορθόδοξο δόγμα και τον πολιτισμό. Το έργο του Συρίου Ισαάκ του Σύρου αναφέρει χαρακτηριστικά: 
«Παρά τις κατακτήσεις, η ελληνική γλώσσα και η ορθόδοξη πίστη διατηρούνται αδιάκοπα στην εκκλησιαστική ζωή» (Historia Syriaca).
 
Ο ιερέας και ιστορικός Δημήτριος Καμπούρογλου αναφέρει επίσης: 
«Οι Ρωμιοί της Ανατολής, παρά τις δυσκολίες, κράτησαν άσβεστη την ελληνική γλώσσα και πολιτισμική ταυτότητα, διατηρώντας στενή σχέση με την Κωνσταντινούπολη και το νεοελληνικό κράτος» (Ιστορία της Κωνσταντινουπόλεως, 1880). 
 
Επιπλέον, ο αγαπημένος Φώτης Κόντογλου έρχεται πολύ σοφά να προσθέσει μεταγενέστερα:
«Οι Ρωμιοί της Μέσης Ανατολής είναι ζωντανό κομμάτι του ελληνισμού, καθώς διατήρησαν την ελληνική γλώσσα και θρησκεία από το Βυζάντιο έως σήμερα» (Η Ανατολή και οι Ρωμιοί, εκδ. Ακρίτας,1955) 
 
Η ιστορική συνέχεια των Ρωμιών της Ανατολής με τους νεοέλληνες παρ’ όλα αυτά δεν περιορίζεται μόνο στη γλώσσα και την πίστη. Είναι μια συνέχεια πολιτισμική και εθνική, που περιλαμβάνει τη διατήρηση παραδόσεων, εθίμων, και συλλογικής μνήμης. Αυτό εξηγεί και την ηθική υποχρέωση του σύγχρονου ελληνικού κράτους να στηρίξει τους Ρωμιούς της Ανατολής, ειδικότερα στις δύσκολες περιόδους κρίσης που βιώνουν σήμερα. 
 
Η στήριξη τους είναι σίγουρο ότι θα ενίσχυε τον ελληνισμό σε μια περιοχή γεωπολιτικά στρατηγική, επιβεβαιώνοντας την ιστορική συνέχεια και το κύρος της Ελλάδας. 
 
Η προστασία τους θα αποτελούσε το δίχως άλλο απόδειξη της συνέχειας και της βιωσιμότητας του ελληνικού πολιτισμού πέρα από τα γεωγραφικά όρια του σύγχρονου ελληνικού κράτους.Το ελληνικό κράτος έχει ηθική υποχρέωση να παράσχει αρωγή σε όσους διατηρούν ζωντανή την ελληνική ταυτότητα σε περιβάλλοντα ξενικής κυριαρχίας και δοκιμασίας. 
 
Όλοι βλέπουμε ότι η επιλεκτική ευαισθησία και οι ατυχείς πολιτικές επιλογές οδήγησαν σε μια συρρίκνωση που δεν ήταν αναπόφευκτη. Αντί η Ελλάδα να είναι το στήριγμα και η ελπίδα αυτών των κοινοτήτων, συχνά λειτούργησε και συνεχίζει να λειτουργεί ως αμήχανος παρατηρητής. 
 
Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι Ρωμιοί της Ανατολής, διατηρώντας αναλλοίωτη την ελληνική τους ταυτότητα, αποτελούν ζωντανή γέφυρα με τους νεοέλληνες, και η ιστορική αυτή σύνδεση απαιτεί από το ελληνικό κράτος όχι μόνο να την αναγνωρίσει, αλλά και να την προστατέψει έμπρακτα. 
 
Οφείλουμε λοιπόν να αναθεωρήσουμε. Να ξαναβρούμε τον νήμα της ιστορικής συνέχειας. Να θυμηθούμε πως οι Ρωμιοί της Ανατολής δεν είναι κάποιοι “άλλοι” —αλλά είναι κομμάτι του εαυτού μας. Κι αν το κράτος καθυστερεί, ας μην αργήσει και η κοινωνία των πολιτών, οι διανοούμενοι, οι νέοι, να αναγνωρίσουν αυτή την κληρονομιά, να τη στηρίξουν, να την υπερασπιστούν. 
 
Γιατί όπως έγραψε και ο Σεφέρης, «η Ρωμιοσύνη είναι φυλή συνόκαιρη του κόσμου, κανένας δεν την εβρέθηκε για να την εξολοθρέψει». 
 
Βιβλιογραφία και Πηγές: 
 
* Ισαάκ ο Σύρος, Historia Syriaca, εκδ. Βυζαντινά Χρονικά, 2012
* Δημήτριος Καμπούρογλου, Ιστορία της Κωνσταντινουπόλεως, Αθήνα, 1880
* Φώτης Κόντογλου, Η Ανατολή και οι Ρωμιοί, Ακρίτας, 1955 
 
Σημ. επί της φωτογραφίας: 
 
Η Μααλούλα, φωλιασμένη ανάμεσα σε απόκρημνες εκτάσεις, 35 μίλια βορειοανατολικά της πρωτεύουσας, Δαμασκού, ενσαρκώνει εδώ και αιώνες τις αρχαίες ρίζες του Χριστιανισμού στη Συρία και αποτελούσε ως σήμερα ένα σημαντικό κομμάτι του θρησκευτικού μωσαϊκού της χώρας. Είναι μια σπάνια κοινότητα όπου οι ντόπιοι εξακολουθούν να μιλούν και να λειτουργούν στα Αραμαϊκά, τη γλώσσα του Ιησού, και διαθέτει μια ιστορία συνύπαρξης μεταξύ των δύο τρίτων του πληθυσμού της που ήταν μέχρι πρόσφατα Χριστιανοί και του άλλου τρίτου, που ήταν Σουνίτες Μουσουλμάνοι. Εδώ και λίγο καιρό όμως «Οι Χριστιανοί σφαγιάζονται στη Μααλούλα» καταγγέλλουν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, η πόλη επιβίωσε επί 2000 χρόνια, για να καταστραφεί τώρα όπως δείχνουν τα πράγματα. Οι Χριστιανοί, από περισσότεροι από 1.000 που ήταν, υπολογίζονται πια σε λιγότερους από 200 με συνεχώς πτωτική πορεία. 
 



Share
Posted by ΘΑΝΟΣ ΚΟΥΚ at 4:00 μ.μ.
Κατηγορία Θέματος , , , ,

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας [email protected] με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.
OSZAR »